Nieuwe boeken over het verzet en een hbs-leraar in de Historische Herberg
In de Historische Herberg van vrijdag 11 april worden twee nieuwe boeken aangekondigd. De Historische Herberg vindt plaats in de Molenplaats Sonsbeek in Arnhem.
Historicus en schrijver Stef Ketelaar doet de wonderlijke opvattingen van Anthonie Oudemans (1858-1943) uit de doeken.
De Grote zeeslang
Oudemans was leraar biologie aan de Arnhemse HBS in de Schoolstraat en een van zijn leerlingen was de jonge M.C. Escher. Oudemans publiceerde een zeshonderd pagina’s tellend Engelstalig boek, waarin hij het bestaan aantoonde van een dan toe onbekend zestig meter lang zeewezen. Ketelaar vertaalde De Grote Zeeslang en schreef er een inleiding bij. Wie was die Arnhemse biologieleraar en bestaat er ergens in de onmetelijke oceanen een ons onbekend zeewezen?
De Stille Slag
Onderzoekster Margo Klijn, bekend van haar boek over de Jodenvervolging in Arnhem De stille slag, brengt met haar nieuwe een boek over het Arnhemse verzet een ontbrekend stuk Arnhemse geschiedenis in beeld gebracht. De Arnhemmers in het verzet waren ongetwijfeld bang, maar ‘keken’ desondanks niet ‘weg’. Zij hielpen, omdat het op hun weg kwam en kozen uit een gevoel van rechtvaardigheid. Levensovertuigingen van verschillende aard, zoals het geloof in God of het streven naar de communistische heilstaat waren vaak de drijfveer om actief te zijn. Liefde voor het vaderland of een avontuurlijke inborst hielpen ook. Er was hoe dan ook moed voor nodig, want op ‘Jodenbegunstiging’, pilotenhulp en wapenbezit stond de doodstraf.
Historica Ineke Inklaar beschrijft de verdere belevenissen van de 90.000 gevluchte Arnhemmers na de bevrijding van de stad in april 1945. Zij staan te popelen om naar huis te gaan, maar dat wordt hen verboden. Het is in de stad te gevaarlijk met de honderden ontplofte granaten. Bovendien zijn de autoriteiten bang voor besmettelijke ziekten met de tientallen lijken in de stad.
Huizen geplunderd
Na medische keuring, ontluizing en formaliteiten mogen de Arnhemmers terug. Wijk voor wijk. Als hun huis er nog staat, ontbreken ruiten, deuren en vloerdelen. En het is leeg, geplunderd. De mensen die geen woning meer hebben, krijgen het advies te een huis ‘kraken’.
En dan begint het grote zwijgen over (de impact van) de evacuatie. Pas sinds kort vertellen ouderen erover. ‘Want als wij er niet meer zijn, weet niemand nog hoe erg het was’.
Als altijd zal Egbert Bouwhuis in zijn historische column ingaan op een bijzondere historische kwestie.
Informatie
De Historische Herberg is gratis te bezoeken op vrijdag 11 april van 17.00 tot 19.00 uur in Bezoekerscentrum Molenplaats Sonsbeek, Zijpendaalseweg 24a. Voor de bezoekers is er ruimte om ‘op de zeepkist’ een historische mededeling te doen of een vraag te stellen.
