Net zoals alle andere Nederlandse gemeenten wordt ook Gemeente Lingewaard geraakt door het ravijnjaar 2026.
De gemeente ontvangt vanaf volgend jaar veel minder geld vanuit het Gemeentefonds.
Proberen begroting sluitend te krijgen
Voor 2026 gaat het om een bezuinigingsopgave van ongeveer €5 miljoen. Ook in de jaren daarna moet de gemeente bezuinigingen doorvoeren om de begroting sluitend te krijgen. Een breed pakket aan bezuinigingsvoorstellen is daarom opgenomen in de Kadernota 2026, die op dinsdag 27 mei door het college van burgemeester en wethouders is aangeboden aan de gemeenteraad. In de kadernota staan voorstellen om te komen tot een sluitende begroting van 2026 tot en met 2029. De besluitvorming in de gemeenteraad vindt plaats op donderdag 3 juli.
Moeilijke tijden
“Het zijn moeilijke tijden voor vrijwel alle gemeenten in ons land,” zegt Nick Hubers, wethouder financiën. “Gemeenten worden vanaf 2026 fors gekort door het Rijk. Het Gemeentefonds gaat dan met ongeveer €2,4 miljard omlaag. Dit is de grootste inkomstenbron voor gemeenten. Gemeenten spreken daarom over het 'ravijnjaar' dat eraan komt. Onlangs is duidelijk geworden dat we van het Kabinet nog wat extra compensatie krijgen in de jaargangen 2026 en 2027. Dat zijn echter éénmalige middelen. We moeten dus nog steeds bezuinigen. Want we willen ons huishoudboekje ook op langere termijn op orde houden.”
Kadernota en begroting
Belangrijke momenten voor de financiën van de gemeente zijn de jaarlijkse kadernota en de begroting. In de kadernota, die halverwege het jaar verschijnt, kijkt de gemeente vooruit naar de dingen die komen gaan en invloed hebben op de financiën van de gemeente. Het geeft alvast de kaders mee (vandaar ook de naam) voor de begroting die later in het jaar wordt gepresenteerd. In de begroting voor het nieuwe jaar worden de plannen uit de kadernota uitgewerkt. De begroting is het huishoudboekje van de gemeente. Daarin staat onder meer hoeveel geld de gemeente uitgeeft en ontvangt en aan welke doelstellingen het bestuur werkt.
Afgewogen pakket
De lagere uitkering uit het Gemeentefonds hing al een tijdje in de lucht. Lingewaard is in het najaar van 2024 aan de slag gegaan om in beeld te brengen waar uitgaven kunnen worden verlaagd of inkomsten kunnen wordenvergroot. Dit heeft geleid tot een afgewogen pakket aan maatregelen.
Nick Hubers: “We hebben jarenlang een gezond financieel beleid gevoerd, maar ook onze gemeente staat nu voor een grote financiële opgave. Lingewaard wil haar financiën gezond houden. Onze focus ligt op het in evenwicht houden van onze inkomsten en uitgaven. Dit vraagt om keuzes waarbij we balanceren tussen besparingen en het behoud van wat onze gemeente zo sterk maakt: de sociale samenhang, het verenigingsleven en een betrokken gemeenschap. Bij onze keuzes zijn we uitgegaan van solidariteit en evenwichtigheid bij de bezuinigingen, waarbij we de ozb voor onze inwoners niet extra hoeven te verhogen. We hebben in alle programma’s van de begroting gezocht naar mogelijkheden. Geen beleidsveld ontkomt aan bezuinigingen.”
Debat
Het politieke debat over de bezuinigingen moet nog plaatsvinden. Het college heeft een aantal organisaties bewust in een vroeg stadium schriftelijk geïnformeerd of gesproken. Bij de behandeling van de Kadernota en later dit jaar bij de behandeling van de Begroting 2026 in de gemeenteraad wordt duidelijk welke bezuinigingsvoorstellen daadwerkelijk worden vastgesteld. Tijdens dit besluitvormingstraject kunnen voorstellen nog veranderen en krijgen betrokkenen gelegenheid om hun standpunt aan de raad kenbaar te maken of om vragen te stellen.