VIA15 is de projectnaam van het doortrekken van de A15 tussen Lingewaard en Duiven/Zevenaar. Waarbij de A15 aan zal sluiten op de A12.
Dit tracé loopt door een gebied waar millennia geleden al mensen woonden en leefden. Er zijn dan ook al diverse sporen hiervan terug gevonden langs het tracé. Tijdens een grootschalige opgraving uitgevoerd door een samenwerkingsverband van drie archeologische bedrijven (ADC, Archol en BAAC) in opdracht van Rijkswaterstaat. Zo ook in Angeren. Daar zijn sporen gevonden die zo’n 7000 jaar teruggaan.
Jager-verzamelaar
In de periode voor 5000 voor Christus leefden de mensen als jager-verzamelaars en trokken in kleine gemeenschappen door het gebied. Men leefde voornamelijk van de jacht en van noten en vruchten. De werktuigen die ze gebruikte waren van hout, (vuur)steen of bot gemaakt. Licht materiaal, omdat het gemakkelijk te dragen moest zijn tijdens hun omzwervingen in het gebied.
Neolithicum (korte uitleg)
Tijdens het Neolithicum vindt er een omschakeling van leefwijze plaats. Deze periode schakelden veel jager-verzamelaars gemeenschappen over op landbouw en veeteelt, waarbij men op de zelfde plek bleef wonen. Men leerde potten van aardewerk maken. Begon akkers aan te leggen, waarop gewassen werden verbouwd, vee houden. Ook de eerste huizen werden gebouwd (ook voor beschutting van het vee).
De eerste boeren in Nederland vestigden zich rond 5300 voor Christus. Zij kwamen vanuit het oosten (de Balkan en Duitsland). Waar het boerenbestaan al langer bestonden vestigden zich in het zuiden van Nederland. In de rest van Nederland duurde de overgang van jager-verzamelaar naar boer nog een aantal eeuwen. Angeren is ook zo’n plek waar het langzaam omgaat naar het boeren bestaan.
Zijarm van de Rijn?
Nederland en zijn landschap zag er in het Neolithicum er heel anders uit. Ter hoogte van de Kampsestraat stroomde een rivier in een behoorlijke brede geul, men vermoed dat dit een zijarm van de Rijn is geweest.
De opgravingssite ligt op de oever van deze rivier. De oever was hoger dan het gebied achter de oever (een soort van natuurlijke dijk). Een perfecte plek om te leven en voor langere tijd te blijven.
Het onderzoek op deze plek biedt archeologen de kans om meer te weten komen over hoe men in die tijd leefden, en daarmee meer inzicht te krijgen in de overgang naar het boerenbestaan. En ook erachter zien te komen wanneer de eerste huizen op deze plek werden gebouwd, Hadden de bewoners al vee en waar kwam dat vandaan? Hoe werd er landbouw bedreven? Werd er al bijvoorbeeld bemest ? Kortom wie waren nu de eerste boeren van Gelderland en hoe leefde zij.
Wat vindt men in Angeren?
Op de opgravingssite in Angeren wordt op drie verschillende niveaus in de grond archeologische vondsten gedaan. Hoe dieper de vondst, hoe ouder. Deze archeologische niveaus worden herkend aan hun donkere verkleuring in de aarde, de bodem van destijds. De top van zo’n donkere laag is dan ook het loopvlak waar men op liep en woonde.
In deze oude lagen wordt afval van de bewoners teruggevonden. Dat bestaat Vooral uit aardewerk, stenen en vuurstenen werktuigen en botten van allerlei dieren. Deze vondsten worden verzameld en ter plaatse gedocumenteerd (Nummer, locatie en foto) Naast dit individueel verzamelen van vondsten worden ook delen van de grond (In een grit van 1 x 1 meter bemonsterd en wordt gewassen en gezeefd. Dit alles gaat vervolgens naar het archeologisch laboratorium en wordt daar nader onderzocht.
Naast vondsten is men ook opzoek naar grondsporen. Dit zijn verkleuringen in de bodem waaraan men kan zien waar bijvoorbeeld een huis gestaan heeft, waar meen vuur gestookt heeft of waar men hun afval dumpte (Afval kuilen) Tenslotte worden kleinere grondmonster genomen van specifieke plekken. Door deze grondmonsters te onderzoeken op plantenresten kan men een de precieze ouderdom van de vindplaats achterhalen en wat men aan gewassen verbouwde.
Grafvondsten
Er zijn vier graven teruggevonden: een keer een gestrekte begraving en drie keer een graf waar een hurk begraving heeft plaatsgevonden. een keer van deze graven wordt toegeschreven aan een kind. Het graf is in blokvorm getransporteerd naar het laboratorium . Hier wordt het graf onderzocht, blootgelegd en gedetermineerd. Daarnaast is er ook nog een losse schedel gevonden. Deze lag ook in een apart kuil, zonder verdere botresten. Ook deze wordt in laboratorium verder onderzocht.
Niet alles wordt in Amersfoort onderzocht. Er wordt ook op de site zelf veel uitgezocht en gedetermineerd alle gewassen grond bevat heel veel Mangaan concentraties dit is een roodbruine harde stukjes verkitte grond die ontstaan als gevolg van chemische processen in de bodem. Tussen dit Mangaan wordt met de hand gezocht naar vondsten.
